COVID-19 is een klassiek voorbeeld van een zwarte zwaan gebeurtenis zoals door Nicolas Taleb beschreven in zijn klassieker: De Zwarte Zwaan – De impact van het hoogst onwaarschijnlijke.  

Niemand heeft dit zien aankomen en de drastische maatschappelijke gevolgen zijn op dit moment nauwelijks te overzien. Voor L&D is de coronacrisis zeker een zwarte zwaan gebeurtenis. Met de vraag: wat moet L&D nu en in de nabije toekomst doen om voorbereid te zijn en te blijven?

De zwarte zwaan

De zwarte zwaan van Nicolas Taleb is een bekende metafoor voor het onderschatten van het toeval, van het hoogst onwaarschijnlijke en de impact daarvan. Hoe COVID-19 de wereld letterlijk overvalt is hier helaas een goed voorbeeld van. In de toekomst blijven zwarte zwaan gebeurtenissen een bepalende rol spelen, maar mensen herkennen dit pas achteraf omdat we de focus leggen op details en daardoor algemeenheden niet zien. Kenmerkend voor de zwarte zwaan gebeurtenis:

  • Het is voor de meeste mensen moeilijk tot onmogelijk om dit verschijnsel te zien en dat maakt het onvoorspelbaar.
  • De maatschappelijke impact op verschillende terreinen is ingrijpend.
  • Achteraf vinden mensen altijd een verklaring via rationalisaties om het op die manier voorspelbaar te maken. Dit type cognitieve bias verklaart het relatief blind zijn voor toekomstige zwarte zwaan gebeurtenissen.

Wereldwijd is de samenleving onvoldoende robuust voorbereid op een pandemie. Van China tot Italië, van Nederland tot het Verenigd Koninkrijk, van Spanje tot de VS: de samenleving en het gezondheidszorgsysteem kraakt in zijn voegen met vergaande negatieve menselijke, maatschappelijke en economische gevolgen. Met als schrijnende voorbeelden: de tekorten aan mondmaskers, beademingsapparatuur en zorgprofessionals, de massale werkeloosheid en de (dreigende) sociale ontwrichting.

Ook L&D blijkt wereldwijd nauwelijks effectief te zijn voorbereid op een pandemie of een andere zwarte zwaan gebeurtenis. Het ligt voor de hand om bij een zwarte zwaan gebeurtenis snel in de actie te schieten. Dat zien we ook bij L&D met twee standaard actiepatronen: meer van hetzelfde doen en hetzelfde beter doen.

Meer van hetzelfde doen!

De economie valt stil en er is de noodzaak van social distancing. Met als gevolg dat L&D gedwongen is om alle bijeenkomsten zoals trainingen, bootcamps, hackathons enzovoort te stoppen – of daar alternatieve onlineoplossingen voor te bedenken. Als primaire reactie gaan trainers massaal online om op die manier zo goed mogelijk het leren in organisaties te ondersteunen –en niet onbelangrijk: werk te houden. Voor deze aanpak, van face-to-face naar online, krijgt de beroepsgroep ondersteuning van onder meer de CIPD en ATD.

Hetzelfde beter doen!

Kun je hetzelfde, van face-to-face naar online, ook beter doen? Die vraag is te beantwoorden door af te kijken bij de Michelin sterrenrestaurants. De Financial Times doet verslag over de sterrenrestaurants, die tijdens deze crisis maaltijden leveren (takeaways). Reken erop dat de chefs van deze restaurants erin slagen om hoge kwaliteit eten te leveren aan klanten. Dit is een vorm van hetzelfde beter doen in vergelijking met de takeaways van de andere restaurants.

Hetzelfde beter doen betekent dat L&D meer kwaliteit moet bieden. Dat kan door consequent evidence-informed te werken. Mirjam Neelen en Paul Kirschner verwoorden het belang van evidence-informed werken als volgt:

‘Gebruik het wetenschappelijke bewijs om jouw kennis en expertise te vergroten, om gesprekken te voeren met klanten, partners, ouders, collega-leraren, directeuren of schoolleiders enzovoort over het WAAROM van de aanbevelingen van bepaalde ontwerpbeslissingen. Dit verbetert de expertise en onze waarde in organisaties en, veel belangrijker, onze ontwerpen, zodat onze leerlingen en deelnemers effectiever, efficiënter en leuker kunnen leren!’

Ondersteuning om evidence-informed te werken komt onder meer via Donald Clark en Mirjam Neelen en Paul Kirschner en vele anderen.

Donald Clark

Op het juiste moment blogt Donald Clark over hoe evidence-informed video’s in te zetten:

‘Maar wat werkt het beste om te leren? Het wetenschappelijk bewijs toont aan dat veel van de dingen die we in video doen, gewoon fout zijn. Er is tientallen jaren onderzoek naar gedaan, dat meestal ongelezen en onbemind blijft. Lees Brahme (2016) voor een goede samenvatting. Laten we een paar van deze op feiten gebaseerde aanwijzingen accentueren.’

Ook over de rol van attentie deelt Donald Clark evidence-informed kennis: Aandacht is een noodzakelijke voorwaarde om te leren, dus het is jouw taak om aandacht en nieuwsgierigheid te wekken, niet om ze te vervelen.’ Maar Donald biedt meer en zijn blogs vormen een rijke inspiratiebron om als L&D-professional op de hoogte te zijn en te blijven van evidence-informed werken.

Mirjam Neelen en Paul Kirschner

Een ander, uitstekend initiatief komt van Mirjam Neelen en Paul Kirschner, die in een serie van maar liefst 12 blogs evidence-informed kennis over onderwijskunde delen: ‘Zowel onderwijsinstellingen als organisaties proberen uit te zoeken hoe ze hun studenten of werknemers thuis kunnen helpen leren. Op dit moment zijn ze genoodzaakt om hun huidige aanbod op afstand te herontwerpen van face-to-face naar digitaal. Hoewel er veel valkuilen zijn (herontwerp van persoonlijk naar virtueel vereist een zorgvuldig ontwerpproces), dachten we dat het nuttig zou kunnen zijn om enkele tips & tricks te geven.’

Bovendien hebben Mirjam Neelen en Paul Kirschner onlangs het boek Evidence-Informed Learning Design geschreven met een rijkdom aan kennis, tips en tricks om onmiddellijk toe te passen.

Hetzelfde beter doen gaat ongetwijfeld impact hebben. Zo ontdekken de Michelin sterrenrestaurants waarschijnlijk dat voor hen de takeaways een additionele bron van inkomsten zijn. En wat gaat de massale overstap van face-to-face naar online leeroplossingen betekenen voor L&D? Gaat een groot deel van de face-to-face activiteiten zoals wij die nu kennen definitief verdwijnen? Of ontstaan geheel nieuwe vormen van blended-learning met meer online en minder face-to-face? Wie zal het zeggen, maar je hoeft geen waarzegger te zijn om te voorspellen dat de coronacrisis impact heeft op de effectiviteit, de distributie, de vorm en de kosten van leeroplossingen in de nabije toekomst.

Iets anders doen: reshaping the future of L&D?

Tijdens de coronacrisis is te zien dat bestaande businessmodellen snel te vervangen zijn. Uit volkomen onverwachte hoek komen nieuwe ideeën en producten, die vooraf erg onwaarschijnlijk leken te zijn. Neem als voorbeeld de formule 1 teams die in de komende periode de capaciteit in de fabrieken benutten om het tekort aan beademingsapparatuur mede op te lossen, volgens de BBC:

‘Een aantal teams heeft divisies voor toegepaste technologieën die rechtstreeks kunnen bijdragen aan de nationale productiecapaciteit van ventilatoren in Engeland en Italië, zoals McLaren, Red Bull, Williams, Mercedes en Ferrari. Maar alle formule 1 teams hebben geavanceerde fabricagemogelijkheden die mogelijk in te zetten zijn om beademingsapparatuur, of relevante onderdelen hiervan te maken. Het is niet de bedoeling om opnieuw het wiel uit te vinden, maar aan te sluiten bij de huidige productie van beademingsapparatuur en daarvan de productiecapaciteit te versnellen en te verhogen.Alleen Engeland heeft al naar schatting 20.000 extra ventilatoren nodig om de crisis aan te pakken die zich de komende maanden ontwikkelt.’

Het is bijzonder te ervaren hoe snel multinationals in staat zijn in te spelen op de huidige coronacrisis. Reuters publiceert een voorbeeld van verantwoord maatschappelijk ondernemen door Anheuser-Busch InBev, de grootste bierbrouwer ter wereld:

‘Vanaf woensdag verzendt de bierbrouwer zo’n 50.000 liter ontsmettingsmiddel gemaakt met alcohol; verwijderd uit de alcoholvrije bieren, naar Europese landen die getroffen zijn door het coronavirus.
Het bedrijf stelde dat alcohol die beschikbaar was bij de productie van zijn merk Jupiler 0.0 in België en Beck’s Blue in Duitsland een eerste serie desinfecterende middelen leverden in samenwerking met de Duitse ethanolproducent KWST GmbH en het Belgische verpakkingsbedrijf Jodima.
Zendingen van containers van 5 liter worden in eerste instantie verzonden voor gebruik in ziekenhuizen, waarschijnlijk in België, Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië en Nederland.’

Op de beschrijving van de zwarte zwaan gebeurtenissen is gefundeerde kritiek te leveren. Desondanks is het verstandig na te denken over mogelijke zwarte zwaan gebeurtenissen. Het blijkt dat L&D onvoldoende robuust hierop voorbereid is. Te snel en te massaal is L&D moeten stoppen met face-to-face activiteiten en de overgang naar online verloopt niet altijd even soepel, met de juiste kwaliteit (evidence-informed) en met de gewenste, meetbare impact. Dat online een andere wereld is en met een andere dynamiek, daar komen we nu snel achter.

De L&D-community kan via een aantal scenario’s nu al nadenken over het post-corona tijdperk door bijvoorbeeld de volgende vragen te beantwoorden:

  • Wat kunnen en moeten we anders doen als blijkt dat de dienstverlening zo massaal en plotseling wordt beëindigd?
  • Zijn wij voldoende voorbereid om de alle vormen van leeroplossingen evidence-informed te leveren?
  • Hebben wij met onze leeroplossingen voldoende verbinding met de corebusiness? Met andere woorden: zijn we ook in tijden van crisis relevant voor de operatie in de business?
  • Kunnen wij, in navolging van de Michelin sterrenrestaurants ook andere doelgroepen en markten aanboren?
  • Is het huidige L&D-businessmodel nog wel houdbaar? In de gehele wereld is er een explosie te zijn van nieuwe of aangepaste businessmodellen. Terwijl L&D lijkt te volharden in op leren gefocuste businessmodellen. Met andere woorden: welk L&D-businessmodel is effectief om goed voorbereid te zijn op zwarte zwaan gebeurtenissen?

Het is de kracht van L&D om individuele en collectieve reflectie bij klanten te stimuleren. Nu is het echter de tijd om zelf als L&D-community te reflecteren over hoe het verder moet: meer van hetzelfde, hetzelfde beter of iets geheel anders doen?

Wij willen graag het platform zijn om ideeën, kennis en ervaringen te delen. Want samen sterker geldt zeker ook voor de wereld van L&D. Dé nieuwe toekomst voor L&D ontwerpen, dat is aan ons…